Reis door Vinexland
Voorafgaand aan de studenten en onderzoekers verkende journalist Tijs van den Boomen in opdracht van De Vinexmensen alvast de acht wijken. In januari reisde hij twee weken lang aaneengesloten door Vinexland.
Tijs publiceerde op 18 februari in NRC Handelsblad over zijn reis door Vinexland. In het artikel, dat via Blendle nog steeds te lezen is, schreef hij: “(Vinex) groeide uit tot een bijvoeglijk naamwoord dat je kunt koppelen aan seks, romans, kinderen, echtscheidingen en wat al niet. Je zou bijna denken dat het om een ander soort mensen gaat, Vinexmensen.”
Tijs’ opmerking dat het bij thuiskomst in Amsterdam wel leek alsof er een grauwsluier over de mensen en de dingen hing, kwam hem op commentaar van een Amsterdamse planoloog te staan: “Hoezo ‘vermoeide oude steden’? In de stad gebeurt hét!.” Het bevestigt de tweedeling die vaak lijkt te bestaan tussen Vinex (de buitenwijk) en de stad.
Naar aanleiding van het artikel en zijn reiservaringen werd Tijs op 24 februari ook uitgenodigd bij Radio EenVandaag. In de uitzending vergeleek Tijs Vinex met HEMA: ‘degelijk, fris en fruitig’.

Ondernemend Almere-Buiten
Op 19 februari kwamen we bijeen in het gebiedskantoor van Almere-Buiten om te discussiëren over de stand van de wijkeconomie, het thema voor deze Vinexlocatie. “Hoe staat de wijkeconomie ervoor, en hoe kan die verder vorm krijgen?”. Dit was de eerste on-site bijenkomst van De Vinexmensen. In de andere locaties zullen in de loop van het komende half jaar ook bijeenkomsten plaatsvinden. Deze worden telkens georganiseerd in samenwerking met een lokaal architectuurcentrum.

In Almere waren vooral ondernemers uit Almere-Buiten aanwezig. Onder andere: een architect, een kunstenaar, een filmmaker, een restauranthouder en een lokale HEMA-directeur. Vinexwijken worden doorgaans vooral geassocieerd met wonen, maar in Almere-Buiten blijken opvallend veel bedrijven te zitten: in het winkelcentrum, aan de Evenaar, maar ook veel aan huis. In Almere mag namelijk tot 50% van het woonoppervlak voor ‘kantoorhoudende’ activiteiten gebruikt worden. Een impuls die effect heeft, zo lijkt het.
“In een woonwijk zitten is juist een toegevoegde waarde,” zei Yuk Ha Tang, eigenaresse van restaurant Tang Dynasty aan de Evenaar. De meeste van haar klandizie komt uit de wijk. De Evenaar krijgt steeds meer allure, met knipperende neonlichten van restaurants. Toch wringt de wijkeconomie ook: dat grote busje van de buurman monteur bederft het uitzicht nogal, en het verkeer neemt toe in rustige straten waar opeens een kinderopvang komt, of een zorgpraktijk aan huis. ‘Ik ben hier voor mijn rust komen wonen’.
Kansen liggen er vooral als Almere-Buiten buiten de wijkgrenzen kijkt. Thijs van der Steeg, strateeg van de gemeente Almere, denkt dat Buiten in de toekomst de relatie moet zoeken met het omliggende poldergebied en de kassen, waar veel voedsel geproduceerd wordt. Bovendien ligt de wijk Almere-Buiten straks het dichtst bij vliegveld Lelystad.

Bijeenkomst in AIR Rotterdam
Ruim 20 vertegenwoordigers van de overheid, architectuurcentra en universiteiten waren op uitnodiging van De Vinexmensen op 20 februari bijeen gekomen in AIR Rotterdam om naar presentaties van Hans Leeflang (Ministerie I&M), journalist Tijs van den Boomen, stedenbouwkundige Arjen Knoester (mede-bedenker van de Vinexwijk Nesselande) en van Henriette Sanders (CAST Tilburg) en stedenbouwkundige Bart Jonkers (bewoner en ervaringsdeskundige van de Vinexwijk Reeshof).

Hans Leeflang, een van de grondleggers van de Vinex, blikte in zijn presentatie terug, maar keek ook vooruit. “Door de Vinex gingen de steden van slot, kreeg het bouwen een enorme impuls, en werd voorzien in de woningbehoefte van velen,” zei hij. Ook noemde hij vijf ‘spannende punten’ voor de toekomst:
1) De financiële perverse effecten van Vinex: gemeenten hebben zich vergist in grondaankoop en moeten nu afschrijven en verlies nemen.
2) Veel Vinexlocaties zijn, mede door de crisis, nog niet af. De mate waarin varieert. De Waalsprong in Nijmegen is een voorbeeld waar nog maar relatief weinig van de oorspronkelijke plannen is gerealiseerd.
3) Verbinding van Randstedelijke Vinexlocaties met omringende wijken: “Het zijn eilanden, ruimtelijk en sociaal, met een eigen dynamiek.”
4) Mobiliteit: Randstedelijke Vinexlocaties hebben bijgedragen aan toename autoverkeer.
5) Hoe koppelen we Vinex aan nationale opgaven als duurzame energie, bodemdaling, en wateroverlast?

Agenda
De komende maanden staan verschillende bijeenkomsten gepland over de huidige staat en toekomst van de Vinexwijk. De Vinexmensen is te gast bij lokale architectuurcentra, en gaat in discussie met bewoners, beleidsmakers, en betrokkenen. Voor deze bijeenkomsten ontvangt u een persoonlijke uitnodiging. Via de nieuwsbrief, Twitter en Facebook houden we u op de hoogte van actuele data.

– 16 maart: Presentatie ideeën en onderzoeksvragen studenten UVA (besloten)
– 19 maart: Vinexmensen bijeenkomst architectuurcentrum ARCAM Amsterdam
– 15 april: Vinexmensen bijeenkomst architectuurcentrum FASadE, Amersfoort
– 4 juni: Nacht van de Vinex, Pakhuis de Zwijger Amsterdam

Wie zijn De Vinexmensen?
Via deze maandelijkse nieuwsbrief willen we u op de hoogte houden van de vorderingen van De Vinexmensen. Wij zijn een van de drie communities van het Jaar van de Ruimte, dat op 15 januari van start is gegaan.
De Vinexmensen wil weten hoe de Vinexwijken er, 25 jaar na het verschijnen van de Vierde Nota Extra, voor staan, maar kijkt ook vooruit: hoe ziet de toekomst van de Vinex eruit, en hoe gaan we die vormgeven?
In De Vinexmensen komen de stem van de gebruikers, het vertrouwen in bottom-up en de vraag naar de toekomst van de Vinex samen. Door middel van onderzoek, discussiebijeenkomsten en journalistieke projecten genereren we antwoorden op de vragen hoe de vijfentwintig jaar oude Vinex ervoor staat, en wat de opgaven voor de toekomst zijn.
We zoomen specifiek in op acht wijken: Leidsche Rijn (Utrecht), Vathorst (Amersfoort), Stad van de Zon (Heerhugowaard), Reeshof (Tilburg), de Waalsprong (Nijmegen), Nesselande (Rotterdam), IJburg (Amsterdam) en Almere-Buiten.