| | | | | | | |
De Vinexmensen - Nieuwsbrief 4

Bloggen vanuit de Vinex
Op onze website vinexmensen.nl heeft u de afgelopen weken kunnen lezen hoe het met het onderzoek in de acht verschillende Vinexwijken staat. In totaal zijn twintig onderzoekers van de Universiteit Amsterdam, de Universiteit Utrecht en het International New Town Institute de afgelopen maanden de wijk in gegaan om uitgebreid te observeren, te enquêteren en te interviewen. Ze hebben zich vastgebeten in uiteenlopende onderwerpen: van bewonersbetrokkenheid en sociale diversiteit op IJburg, wijkeconomie en leefbaarheid in Almere-Buiten, de allochtone middenklasse in Leidsche Rijn, tot het thuisgevoel in de Stad van de Zon in Heerhugowaard.

Wie de verschillende ervaringen leest, merkt vooral dat een hoop vooroordelen over Vinex niet overeind blijven. In de Stad van de Zon werd bijvoorbeeld verbaasd gereageerd op de vraag hoe het is om in een Vinexwijk te wonen. ‘Vinex? Dat is toch met allemaal eentonige rijtjeshuizen? Nee, ik woon niet in een Vinex-wijk hoor.’ De bewoners van Koolhoven in Tilburg vinden eerder dat ze in een dorp in de stad wonen dan in een nieuwbouwwijk. En de onderzoekster die Leidsche Rijn verkende, was prettig verrast over de variatie en het stedelijke karakter van deze wijk. Hoe blijven die vooroordelen over Vinex dan toch bestaan? Voor een belangrijk deel worden die herhaald in de media, bijvoorbeeld door columnisten die zelf niet in een Vinexwijk wonen, ontdekte de student die beeldvorming over IJburg onder de loep neemt. De onderzoeken worden momenteel afgerond. In de tweede helft van het jaar bundelen we de resultaten.

Gordijnen dicht in Stad van de Zon
Op een zeer winderige dinsdagavond kwamen we bijeen met enkele actieve bewoners en beleidsmakers in de Stad van de Zon in Heerhugowaard. Kwesties die aan de orde kwamen op die eerste bijeenkomst op 2 juni: hoe zorg je dat een jonge wijk meegroeit met zijn bewoners, en dat tieners straks niet op de wipkip gaan hangen? En hoe betrek je nieuwe bewoners bij de buurt? Ook kwam het gebrek aan ontmoetingsplekken in Stad van de Zon ter sprake. ’s Avonds is de wijk uitgestorven. ‘De mensen komen om 18.00 uur thuis van hun werk, en om 19.00 uur gaan de gordijnen dicht,’ zei een bewoner. Hoe maak je een wijk levendiger? Over deze kwesties en nog veel meer gaan we het met bewoners en betrokken beleidsmakers op 24 juni verder hebben in wijkcentrum De Mediaan in Stad van de Zon.

Nacht van de ruimtelijke metamorfose

Het Planbureau van de Leefomgeving (PBL) organiseerde op 4 juni in Pakhuis de Zwijger een Nacht van de ruimtelijke metamorfose. Sprekers Ed Nijpels (voormalig minister VROM); Adriaan Geuze (landschapsarchitect, oprichter West 8 Urban Design and Landscape Architecture) en Maarten Hajer (directeur PBL) blikten terug op de periode van de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening (VINO) en de Vierde Nota Extra (VINEX). Zo stelde Maarten Hajer over Vinex: ’we wilden hoogstedelijk bouwen, maar we hebben mensen ook gewoon hun tuintjes gegeven’. Tegelijkertijd benadrukte hij ook dat deze vorm van grootschalige gebiedsuitbreiding en functiescheiding niet meer terug zal komen. Adriaan Geuze had juist kritiek op de doorgeschoten planningsindustrie in Nederland, en pleitte voor een terugkeer van de ingenieur en een democratische ruimtelijke ordening.

De tweede helft van de avond hoorden we vier pitches van bevlogen professionals en bewoners. Op uitnodiging van Vinexmensen nam Cora Spaans, zzp-er in Almere-Buiten en eigenaar van Corazón Projecten, het woord. Zij wilde graag weten hoe ondernemers de wijkeconomie in Almere-Buiten net een stapje verder kunnen brengen, zodat zzp-ers het niveau van geïsoleerde eenpitter kunnen ontstijgen, van elkaars netwerken gebruik kunnen maken, en in gesprek kunnen gaan met de gemeente. Uit de zaal kreeg zij onder andere het advies om goed voor ogen te houden welke meerwaarde samenwerking ondernemers oplevert. Ook kreeg ze het advies om een goede zzp-ontmoetingsplek in Almere-Buiten te creëren.

Camping Onbestemd in Leidsche Rijn
De eerste week van juni was een drukke week, want op zaterdag de 6e waren we te gast op Camping Onbestemd in Leidsche Rijn. Deze rondreizende camping is een initiatief van Bureau Ruimtereizigers en onderdeel van het Jaar van de Ruimte. Alle weekenden van juni trekken ze langs nieuwe stukjes Nederland. In Leidsche Rijn kampeerden de campinggasten op het dak van de A2. ’s Middags maakten ze een fietstocht door de wijk. UvA-student Iris Leeuwerink vertelde aan de Vlindersingel over haar onderzoek naar allochtone bewoners. Ze koos deze locatie omdat daar duidelijk de grenslijn te zien is tussen de sociale huurappartementen en de duurdere vrijstaande koopwoningen. In opzet is Leidsche Rijn een diverse en gemengde wijk. Toch vinden sommige allochtone buurtbewoners het jammer dat ze weinig contact hebben met hun autochtone buren. Er zijn weinig plekken waar je elkaar kunt ontmoeten, met uitzondering van de vele sportverenigingen die de wijk rijk is.

Agenda
De komende weken staan verschillende bijeenkomsten gepland over de huidige staat en toekomst van de Vinexwijk. Via Twitter en Facebook houden we u op de hoogte van actuele data en locaties.

 24 juni: Stad van de Zon, Heerhugowaard. Aan de hand van prikkelende stellingen gaan we met bewoners en beleidsmakers in discussie over de huidige staat van Stad van de Zon en toekomstige opgaven. Woensdag 24 juni, 19.30 uur, Wijkcentrum de Mediaan, Brandpunt 1, Heerhugowaard.
 30 juni: Reeshof, Tilburg. Samen met architectuurcentrum CAST organiseren we een bijeenkomst over de Reeshof. Op deze avond zullen onder andere stedenbouwkundigen en onze onderzoekers hun visie op de wijk geven, en in gesprek gaan met bewoners. Locatie en tijdstip worden later bekend gemaakt.
 1 juli: Nesselande, Rotterdam. Op woensdagavond 1 juli organiseren De Vinexmensen, architectuurcentrum AIR en de gemeente Rotterdam een fietstocht door Nesselande, met aansluitend een bijeenkomst. Aanwezig zijn onder andere Hans Leeflang van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, hoofdontwerper van Nesselande Arjen Knoester en stadssociologie professor Arnold Reijndorp.
Woensdag 1 juli in Nesselande, start publieke bijeenkomst 19:30 uur.

Wie zijn De Vinexmensen?
Via deze maandelijkse nieuwsbrief willen we u op de hoogte houden van de vorderingen van De Vinexmensen. Wij zijn een van de drie communities van het Jaar van de Ruimte, dat op 15 januari 2015 van start is gegaan.
De Vinexmensen wil weten hoe de Vinexwijken er, 25 jaar na het verschijnen van de Vierde Nota Extra, voor staan, maar kijkt ook vooruit: hoe ziet de toekomst van de Vinex eruit, en hoe gaan we die vormgeven?
In De Vinexmensen komen de stem van de gebruikers, het vertrouwen in bottom-up en de vraag naar de toekomst van de Vinex samen. Door middel van onderzoek, discussiebijeenkomsten en journalistieke projecten genereren we antwoorden op de vragen hoe de vijfentwintig jaar oude Vinex ervoor staat, en wat de opgaven voor de toekomst zijn.
We zoomen specifiek in op acht wijken: Leidsche Rijn (Utrecht), Vathorst (Amersfoort), Stad van de Zon (Heerhugowaard), Reeshof (Tilburg), de Waalsprong (Nijmegen), Nesselande (Rotterdam), IJburg (Amsterdam) en Almere-Buiten.



Voor meer informatie:

JaapJan Berg
Projectleider De Vinexmensen
E: vinexmensen@newtowninstitute.org
T: 06 26 348 903

Saskia Naafs
Assistent De Vinexmensen
E: info@saskianaafs.nl
T: 06 24 708 682

 www.vinexmensen.nl
 Twitter: @vinexmensen
 Facebook: Vinexmensen